จังหวัดนครศรีธรรมราชเป็นพื้นที่ที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ และมีการเลี้ยงผึ้งที่เกี่ยวข้องกับการผลิตน้ำผึ้งซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์สำคัญทางเศรษฐกิจและวัฒนธรรมท้องถิ่น โดยข้อมูลเกี่ยวกับผึ้งในจังหวัดนี้สามารถแยกออกได้ดังนี้:

ประเภทของผึ้งที่พบในนครศรีธรรมราช

ผึ้งโพรง (Apis cerana)ผึ้งโพรงเป็นผึ้งพื้นเมืองที่พบมากในพื้นที่ป่าและเขตชนบทของนครศรีธรรมราช มีการเลี้ยงแบบธรรมชาติโดยชาวบ้านใช้โพรงไม้หรือกล่องไม้เป็นรังสำหรับผึ้ง ซึ่งน้ำผึ้งจากผึ้งโพรงมีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์และเป็นที่นิยม
ผึ้งหลวง (Apis dorsata)ผึ้งหลวงเป็นผึ้งขนาดใหญ่ที่มักอาศัยอยู่ตามหน้าผาหรือบนต้นไม้สูง น้ำผึ้งจากผึ้งหลวงมีความเข้มข้นและกลิ่นหอมพิเศษ ส่วนใหญ่จะเก็บในช่วงฤดูร้อนและต้องอาศัยความเชี่ยวชาญของชาวบ้านในการเก็บน้ำผึ้งจากรังเหล่านี้
ผึ้งพันธุ์ (Apis mellifera)ผึ้งพันธุ์เป็นผึ้งที่ถูกนำมาเลี้ยงเพื่อการค้า มีการเลี้ยงแบบที่สามารถควบคุมการผลิตน้ำผึ้งได้มากขึ้น เนื่องจากผึ้งชนิดนี้สามารถให้ผลผลิตน้ำผึ้งในปริมาณสูง และมักใช้ในพื้นที่ที่มีการปลูกพืชเศรษฐกิจ เช่น ลิ้นจี่ ทุเรียน และผลไม้อื่น ๆ ในพื้นที่ภาคใต้

การเลี้ยงผึ้งและผลิตภัณฑ์น้ำผึ้ง

การเลี้ยงผึ้งเพื่อการค้าในบางพื้นที่ของนครศรีธรรมราช มีการเลี้ยงผึ้งพันธุ์เพื่อการผลิตน้ำผึ้งเชิงพาณิชย์ ซึ่งผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งเหล่านี้มักจะถูกแปรรูปและขายในท้องถิ่น รวมถึงส่งออกไปยังพื้นที่อื่น ๆ ของประเทศไทย น้ำผึ้งที่ได้จากการเลี้ยงผึ้งพันธุ์ในพื้นที่นี้มักมีคุณภาพสูงและได้รับการรับรองมาตรฐาน
การแปรรูปน้ำผึ้งผลิตภัณฑ์จากผึ้งไม่ได้มีเพียงน้ำผึ้งเท่านั้น แต่ยังรวมถึงเกสรผึ้ง ขี้ผึ้ง และน้ำหวานที่เป็นวัตถุดิบในการทำผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพและเครื่องสำอาง นอกจากนี้ น้ำผึ้งยังถูกใช้ในการผลิตยาแผนโบราณ เนื่องจากมีสรรพคุณทางยา เช่น ช่วยบำรุงร่างกายและเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน

วัฒนธรรมและประเพณีที่เกี่ยวข้องกับผึ้ง

ประเพณีการเก็บน้ำผึ้งในพื้นที่ชนบทของนครศรีธรรมราช การเก็บน้ำผึ้งโดยเฉพาะจากผึ้งโพรงและผึ้งหลวงเป็นกิจกรรมที่มีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตดั้งเดิม ชาวบ้านมักทำพิธีเพื่อขออนุญาตจากผีหรือวิญญาณที่ดูแลป่าก่อนการเก็บน้ำผึ้ง เพื่อความปลอดภัยและความเป็นมงคล

4. การอนุรักษ์ผึ้งและบทบาทในระบบนิเวศ

ผึ้งมีบทบาทสำคัญในการผสมเกสรของพืชต่าง ๆ ในพื้นที่ นครศรีธรรมราชเป็นพื้นที่ที่มีป่าเขาและพืชพรรณหลากหลาย ผึ้งช่วยในการผสมเกสรซึ่งส่งผลให้พืชมีการเติบโตที่ดี การอนุรักษ์ผึ้งจึงเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาความสมดุลของระบบนิเวศ

แหล่งอ้างอิง
กรมปศุสัตว์: ข้อมูลเกี่ยวกับการเลี้ยงผึ้งและผลิตภัณฑ์จากผึ้งในประเทศไทย รวมถึงการส่งเสริมการเลี้ยงผึ้งเชิงพาณิชย์ https://www.dld.go.th
มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์: งานวิจัยเกี่ยวกับผึ้งในภาคใต้ของประเทศไทย รวมถึงบทบาทของผึ้งในการผสมเกสรพืชท้องถิ่น https://www.wu.ac.th
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเลี้ยงผึ้งและแมลงเศรษฐกิจ: ให้ข้อมูลเกี่ยวกับชนิดของผึ้งและเทคนิคการเลี้ยงผึ้งในภาคใต้ https://bee.dld.go.th